Alkoholizm stanowi chorobę, która oddziałuje nie tylko na osobę dotkniętą nałogiem, lecz także na wszystkich członków jej rodziny. Nadużywanie alkoholu to jedna z głównych przyczyn konfliktów między małżonkami lub partnerami – prowadzi do kłótni, niewierności, a w efekcie do rozstania lub rozwodu. Uzależnienie od alkoholu jednego lub obojga rodziców ma również negatywny wpływ na dzieci, skutkuje często zaniedbaniami wychowawczymi, a niejednokrotnie także wystąpieniem przemocy domowej.

Alkoholizm wiąże się również z problemami finansowymi, powodując straty pieniężne i sprzyjając popadaniu w długi. Członkowie rodzin dotkniętych uzależnieniem od alkoholu mogą przy tym doświadczać silnych emocji, przede wszystkim poczucia winy i odrzucenia.

Problemy związane z wystąpieniem alkoholizmu w rodzinie

Wystąpienie problemu alkoholizmu w rodzinie prowadzi często do rozwinięcia się syndromu współuzależnienia oraz syndromu DDA.

• Syndrom współuzależnienia

Syndrom współuzależnienia dotyka zazwyczaj partnera lub partnerkę alkoholika. Osoba współuzależniona zapomina o swoich potrzebach, ma zaniżone poczucie własnej wartości, często towarzyszy jej poczucie bezsilności i powracające stany depresyjne. Ma problem z rozpoznawaniem i wyrażaniem emocji oraz stawianiem granic. Na skutek pozostawania w związku z alkoholikiem osoba, u której wykształcił się syndrom współuzależnienia, nie potrafi dokonywać wyborów i funkcjonować w sposób, który nie zaniedbuje jej podstawowych potrzeb.

• Syndrom DDA

DDA, czyli syndrom Dorosłych Dzieci Alkoholików, to zespół schematów działania wyniesionych z domu dotkniętego problemem alkoholowym. Stanowi grupę zaburzeń o podłożu psychologicznym, które wynikają z doświadczeń okresu dziecięcego – zakłóceń w poczuciu bezpieczeństwa, lęku, utrzymującego się poczucia napięcia i dezorientacji, a także samotności na skutek niewystarczającej bliskości. Osoby cierpiące z powodu syndromu DDA obawiają się odrzucenia, odczuwają również strach przed okazywaniem prawdziwych emocji i uczuć. Są niespokojne, nieufne i posiadają trudności w nawiązywaniu relacji z innymi, co jest spowodowane towarzyszącym im od najmłodszych lat poczuciem wstydu. Dorosłe Dzieci Alkoholików często decydują się na bycie samotnymi z obawy, że powtórzą błędy swoich rodziców.

W jaki sposób rozmawiać z osobą uzależnioną?

Rozmowa stanowi pierwszy krok na drodze do udzielenia pomocy osobie uzależnionej od alkoholu. Komunikacja z alkoholikiem powinna przebiegać etapami, wymaga przy tym cierpliwości ze strony rodziny i najbliższych.

• Zapewnienie o akceptacji i wsparciu

Alkoholik często doświadcza stresu związanego z poczuciem utraty szacunku ze strony społeczeństwa, czuje się odepchnięty i wykluczony, co dodatkowo podsyca chęć dalszej ucieczki w nałóg. Powoduje również zamknięcie się w sobie i odcięcie od innych ludzi, w tym rodziny i najbliższych. Do udzielenia pomocy i rozpoczęcia rozmowy konieczne jest więc zburzenie muru, który uzależniona osoba zbudowała wokół siebie. Jest to możliwe poprzez zapewnienie o akceptacji ze strony bliskich niezależnie od nałogu oraz gotowości udzielenia wsparcia w trudnych momentach walki z uzależnieniem.

• Otwartość i powstrzymanie się od wydawania sądów

Udzielenie pomocy alkoholikowi możliwe jest dzięki cierpliwości oraz powstrzymaniu się od osądzania uzależnionej osoby. Pomaga to zbudować zaufanie, które jest niezwykle ważne dla procesu leczenia nałogu.

• Unaocznienie problemu

Często zdarza się, że alkoholik nie dostrzega swojego uzależnienia. W takiej sytuacji najlepszym sposobem na unaocznienie problemu i przekonanie go do podjęcia leczenia, jest ukazanie konsekwencji nałogu. Jest to możliwe poprzez konfrontację osoby uzależnionej z błędami popełnianymi pod wpływem alkoholu i szkodami, jakie nałóg wyrządza w życiu jej i jej najbliższych.

Gdzie szukać pomocy?

Rodzina i najbliżsi alkoholika powinni szukać pomocy u doświadczonych specjalistów pracujących w ośrodkach terapii uzależnień. Osoba walcząca z nałogiem ma największe szanse na wygranie tej walki, gdy zdecyduje się na podjęcie leczenia uzależnienia od alkoholu w kontrolowanym środowisku, pod okiem psychoterapeutów i lekarzy. Ośrodki terapii uzależnień w zachodniopomorskim prowadzą ponadto terapię dla osób współuzależnionych i dotkniętych syndromem DDA, dzięki której mogą one rozpoznać i uwolnić się od zgubnych mechanizmów rządzących ich życiem. Przy pomocy psychoterapeutów, zarówno partnerzy, jak i dzieci alkoholików, są w stanie nabyć umiejętności budowania relacji z ludźmi oraz wzmocnić poczucie własnej wartości.

Terapia dla osób uzależnionych oraz współuzależnionych umożliwia rozpoczęcie lepszego, spokojniejszego, wolnego od używek życia.