Zaburzenia integracji sensorycznej stają się coraz bardziej zauważalne wśród dzieci w wieku szkolnym. Problemy z przetwarzaniem bodźców zmysłowych mogą wpływać na ich wyniki w nauce, zachowanie oraz relacje z rówieśnikami. W artykule przyjrzymy się, czym jest integracja sensoryczna, jakie trudności mogą wynikać z jej zaburzeń oraz jak terapia w gabinetach integracji sensorycznej może pomóc dzieciom w radzeniu sobie z tymi wyzwaniami.

Czym jest integracja sensoryczna?

Integracja sensoryczna to proces neurologiczny, dzięki któremu mózg odbiera, przetwarza i integruje informacje pochodzące z różnych zmysłów, takich jak dotyk, wzrok, słuch, węch, smak, a także zmysł równowagi i propriocepcji (czucia głębokiego). W normalnych warunkach proces ten pozwala nam odpowiednio reagować na bodźce z otoczenia i wykonywać codzienne czynności bez trudności. Kiedy jednak występują zaburzenia integracji sensorycznej, mózg ma trudności z prawidłowym przetwarzaniem tych informacji, co może prowadzić do nadmiernych lub niewystarczających reakcji na bodźce.

Trudności ucznia wynikające z przetwarzania słuchowego

Przetwarzanie słuchowe to umiejętność odbierania, różnicowania i interpretowania dźwięków, które docierają do nas z otoczenia. Uczniowie z zaburzeniami przetwarzania słuchowego mogą mieć trudności z koncentracją podczas lekcji, szczególnie gdy w klasie panuje hałas. Mogą nie słyszeć lub nie rozumieć poleceń nauczyciela, nawet jeśli są one wyraźnie wypowiedziane. Często proszą o powtórzenie informacji, mają problem z rozumieniem złożonych instrukcji, co wpływa na ich wyniki w nauce. Mogą też mieć trudności z czytaniem na głos oraz z rozumieniem przeczytanych treści.

Dzieci z zaburzeniami przetwarzania słuchowego mogą również wykazywać nadwrażliwość na dźwięki. Dźwięki, które dla większości osób są ledwo zauważalne, takie jak stukot ołówka o biurko, mogą dla nich być niezwykle uciążliwe. To prowadzi do rozproszenia uwagi, trudności z koncentracją, a nawet frustracji lub wybuchów złości.

Nadwrażliwość i podwrażliwość dotykowa

Nadwrażliwość dotykowa to stan, w którym dziecko reaguje nadmiernie na bodźce dotykowe. Może unikać kontaktu fizycznego, nie lubić noszenia określonych ubrań, zwłaszcza tych wykonanych z szorstkich materiałów, a także unikać zabaw, które wiążą się z bezpośrednim kontaktem z innymi dziećmi lub dotykaniem różnych tekstur. W szkole mogą mieć trudności z wykonywaniem prac plastycznych, takich jak malowanie palcami, lepienie z plasteliny czy gliny. Dotyk innych osób może być dla nich nieprzyjemny, co prowadzi do unikania sytuacji społecznych.

Z kolei podwrażliwość dotykowa objawia się potrzebą ciągłego stymulowania zmysłu dotyku. Dzieci z tą formą zaburzeń mogą poszukiwać silnych wrażeń dotykowych – mocnego ściskania, uderzania, przytulania się. W szkole mogą być postrzegane jako dzieci niesforne lub agresywne, gdyż ich potrzeba dotyku sprawia, że nieświadomie naruszają przestrzeń osobistą innych osób.

Wpływ zaburzeń integracji sensorycznej na codzienne funkcjonowanie ucznia

Zaburzenia integracji sensorycznej mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie ucznia. W szkole dzieci te mogą doświadczać trudności w nauce, mają problemy z koncentracją i zachowaniem. Mogą unikać pewnych aktywności, które są dla nich nieprzyjemne lub wywołują dyskomfort, co w konsekwencji wpływa na ich rozwój i wyniki szkolne. Często są postrzegane jako dzieci nadpobudliwe, niegrzeczne lub wycofane, co może prowadzić do izolacji społecznej oraz problemów emocjonalnych.

Terapia integracji sensorycznej jako forma pomocy

Zaburzenia integracji sensorycznej są diagnozowane przez specjalistów, takich jak dyplomowani terapeuci integracji sensorycznej, którzy przeprowadzają szczegółowe badania i oceny, aby zrozumieć indywidualne potrzeby dziecka. Na podstawie wyników badań tworzą indywidualny plan terapii, który ma na celu poprawę funkcjonowania dziecka poprzez różnorodne ćwiczenia i zabawy, które stymulują rozwój poszczególnych zmysłów.

Warto podkreślić, że najlepsze efekty terapii można uzyskać w gabinetach, gdzie pracują dyplomowane terapeutki integracji sensorycznej takich jak gabinet integracji sensorycznej SImotus we Wrocławiu. Specjalistki te posiadają nie tylko odpowiednie wykształcenie, ale również doświadczenie w pracy z dziećmi z zaburzeniami sensorycznymi. Ich wiedza i umiejętności pozwalają na dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb dziecka, co jest kluczowe dla osiągnięcia pozytywnych rezultatów.

Jak radzić sobie z zaburzeniami integracji sensorycznej w szkole?

Współpraca nauczycieli, rodziców oraz terapeutów jest kluczowa w procesie wspierania uczniów z zaburzeniami integracji sensorycznej. Nauczyciele mogą stosować różne strategie, takie jak zmniejszenie ilości bodźców w klasie, dostosowanie formy przekazywanych informacji, czy umożliwienie przerw sensorycznych, które pozwalają uczniowi na chwilę relaksu i regeneracji.

Rodzice mogą również wspierać swoje dzieci w domu, stosując różnorodne zabawy i ćwiczenia sensoryczne, które pomagają w lepszym przetwarzaniu bodźców zmysłowych. Ważne jest, aby wszyscy zaangażowani w proces edukacyjny dziecka byli świadomi jego potrzeb i wspólnie pracowali nad poprawą jego komfortu i funkcjonowania zarówno w szkole, jak i w życiu codziennym.

Podsumowanie

Zaburzenia integracji sensorycznej mogą znacząco wpływać na funkcjonowanie ucznia w szkole, powodując trudności w nauce, zachowaniu oraz w relacjach z rówieśnikami. Rozpoznanie tych zaburzeń oraz wczesna interwencja, najlepiej pod okiem dyplomowanych terapeutek integracji sensorycznej, mogą znacznie poprawić jakość życia dziecka i pomóc mu lepiej radzić sobie z codziennymi wyzwaniami. Współpraca rodziców, nauczycieli i terapeutów jest kluczowa dla osiągnięcia najlepszych rezultatów terapeutycznych i edukacyjnych.