Kończące się opakowanie leków i brak możliwości dostania się do lekarza, który wypisze receptę, wcale nie musi oznaczać, że będziemy musieli przerwać leczenie. Mało kto wie, że receptę może również wystawić farmaceuta, który aktywnie wykonuje swój zawód w jednej z aptek. Dlatego jeśli znajdujemy się w podbramkowej sytuacji, warto z takiej możliwości skorzystać. Jak to jednak wygląda z perspektywy farmaceuty? W jakich okolicznościach farmaceuta ma prawo wystawić receptę osobom, które potrzebują leków?

Prawo farmaceutyczne jest mało znane, a tym samym bardzo niedoceniane. Zapisy prawa sprawiają, że mała grupa farmaceutów korzysta z wielu możliwości, do których posiadają uprawienia. Chodzi tutaj zwłaszcza o wydawanie bez recepty produktów leczniczych, które tę receptę powinny mieć wystawioną przez lekarza prowadzącego oraz innych sytuacji, gdzie mają możliwość ratowania czyjegoś życia lub zdrowia.

Czy farmaceuta może wystawić receptę?

Pomimo tego, że farmaceuci nie są lekarzami, posiadają oni uprawnienia do wystawiania recept na określoną grupę leków. Taka możliwość wynika z zapisów prawa farmaceutycznego, ale nie jest ona zbyt często wykorzystywana przez farmaceutów posiadających Prawo Wykonywania Zawodu.

Warto jednak wiedzieć, że pomimo pozwolenia na wystawianie recept i wydawania leków na receptę bez odpowiedniego dokumentu otrzymanego przez pacjenta, dotyczy jedynie określonych sytuacji. Zgodnie z zapisami prawa farmaceutycznego, farmaceuta może wystawić receptę w wyjątkowych sytuacjach, gdzie konieczne jest ratowanie zdrowia i życia pacjenta. Chodzi tutaj zwłaszcza o grupę leków niezbędnych do podtrzymania aktualnego samopoczucia pacjenta i niepogorszenia stanu zdrowia.

Kiedy farmaceuta może wystawić receptę?

Utrudniony dostęp do lekarza, zwłaszcza w sezonie grypowym lub jak to miało miejsce w trakcie pandemii, doprowadziło do wielu sytuacji, gdzie pacjenci pozostawali bez niezbędnych ich leków. Dlatego też zgodnie z przepisami, farmaceuta wykonujący zawód, w przypadku nagłego zagrożenia zdrowia pacjenta, może wydać bez recepty najmniejsze opakowanie leków. Warto jednak wiedzieć, że nie mogą to być leki i środki odurzające czy substancje psychotropowe.

Prawo za przypadki zagrożenia życia i zdrowia uznaje sytuacje, gdzie pacjent bez konkretnego leku stosowanego w chorobie, może odczuć nagłe pogorszenie się swojego stanu. Pacjenci z cukrzycą, nadciśnieniem, astmą mogą zatem otrzymać leki od farmaceuty, bez konieczności posiadania recepty.

W prawie farmaceutycznym pojawia się również zapis pro auctore oraz pro familie. Oznacza to nic innego, że farmaceuta posiadający prawo do wykonywania swojego zawodu oraz nieprzebywający na urlopie (również wychowawczym czy macierzyńskim), ma możliwość wystawienia recepty na leki dla siebie i swojej najbliższej rodziny.

Jakie wymagania musi spełnić farmaceuta wystawiający receptę?

Pomimo przysługujących im praw związanych z wydawaniem recept i leków na receptę, farmaceuci muszą spełnić szereg wymagań i dopilnować formalności z tym związanych. W pierwszej kolejności muszą pamiętać o tym, że recepty są wystawiane w sposób elektroniczny za pomocą platformy gabinet.gov.pl. Aplikacja pomaga rejestrować wszystkie wystawione recepty. W przypadku braku dostępu do internetu bądź różnego rodzaju awarii, farmaceuta taką receptę może wystawić w sposób tradycyjny, na dowolnym druku.

Inaczej jest jednak w przypadku wystawiania recept dla siebie i swoich bliskich. W takim przypadku wystawione recepty należy ewidencjonować poprzez zapisywanie kolejno ilości wypisanych dokumentów wraz z datą. Oprócz tego w spisie recept wystawionych poza apteką należy uwzględnić numer PESEL pacjenta, dla którego jest wystawiony dokument, wraz z numerem rozpoznanej choroby, urazu czy problemu. Obowiązkowo musi pojawić się także informacja odnośnie nazwy leku, a także jego dawka, postać  oraz ilość. Zgodnie z zapisami prawa farmaceutycznego, farmaceuta wypisuje w ewidencji także sposób dawkowania leku.

Niestety, pomimo istniejących przepisów prawa, wielu farmaceutów obawia się wystawiać recepty w aptece lub w domu dla swoich bliskich. Jeśli do takiej sytuacji dojdzie w momencie zagrożenia życia pacjenta, farmaceuta może zostać narażony na odpowiedzialność karną. Dlatego w razie wątpliwości warto skontaktować się z prawnikiem. Kancelaria prawa farmaceutycznego nie tylko wyjaśni przysługujące prawa, ale również w razie konieczności podejmie się sprawy obrony zarówno farmaceuty, jak i pacjenta.