Czas pracy oraz czas odpoczynku kierowców pracujących w transporcie jest aspektem regulowanym przez zarówno polskie jak i europejskie prawo.

Kontrola czasu pracy kierowców jest ważna nie tylko z powodów prawnych, ale także ze względów bezpieczeństwa kierowcy i innych użytkowników drogi.

Kontrola czasu pracy kierowców to sprawdzenie ilości wypracowanych godzin i zgodności tego czasu z obowiązującymi przepisami. Kontroli można dokonywać za pomocą różnego rodzaju metod i urządzeń. Pracodawca jest zobowiązany do kontrolowania czasu pracy swoich pracowników na podstawie przepisów kodeksu pracy i ustawy o czasie pracy kierowcy.

Czym jest kontrola czasu pracy i kogo obejmuje?

Za czas pracy uznaje się nie tylko prowadzenie samochodu, ale także wszelkiego rodzaju czynności, związane z wykonywaniem przewozu drogowego ładunków. Zaliczają się to tego czynności związane ze spedycją, codzienna obsługa pojazdu i przyczep, niezbędne formalności, załadowanie, rozładownie ładunku, a także pełnienie nadzoru nad załadunkiem i wyładunkiem przeprowadzanym przez osoby trzecie, zabezpieczenie towaru, pomoc oraz nadzór nad osobami wsiadającymi i wysiadającymi.

Do czasu pracy zalicza się także czas, w którym pracownik pozostawał w gotowości do pracy, czyli np. czekał na wyładunek i załadunek, nie wiedząc przed rozpoczęciem pracy, ile będzie to trwało. Należy także pamiętać, że regulacja czasu pracy nie dotyczy jedynie kierowców samochodów dostawczych, ale także kierowców autobusów i autokarów. Doba pracownicza to 24 godziny liczone od momentu rozpoczęcia pracy przez kierowcę. Dzienny limit czasu pracy wyznaczony przez ustawodawcę to 9 godzin. W tej regule występują także wyjątki. Kierowca może dwa razy w tygodniu przepracować 10 godzin w ciągu dnia.

W jaki sposób kontroluje się czas pracy kierowców?

Podstawowym urządzeniem kontrolującym czas pracy kierowcy jest tachograf oraz karta kierowcy. Tachograf analogowy lub cyfrowy to urządzenie pomiarowe, które rejestruje przejechaną przez pojazd trasę, czas przebywania kierowcy za kierownicą, czas dyżuru oraz wypoczynku. Urządzenie to pobiera sygnał z impulsatora, czyli czujnika ruchu i na jego podstawie zapisuje odpowiednie informacje.

Obowiązek użytkowania tachografu ma każdy kierowca kierujący samochodem o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, a także pojazdem do przewozu powyżej 9 osób (łącznie z kierowcą). W przypadku tachografu analogowego informacje o pojeździe i kierowcy zapisywane są na tarczkach. Każda z nich wymaga opisanie przed jak rozpoczęciem pracy oraz po jej zakończeniu.

Muszą być na nim zawarte takie informacje jak:

• dane kierowcy,
• numer rejestracyjny pojazdu,
• data,
• miejsce rozpoczęcia i zakończenia pracy,
• stan licznika na początku i końcu trasy.

Brak którejkolwiek z tych pozycji grozi karą finansową. Tachograf cyfrowy również zapisuje te dane, jednak robi to na wbudowanym nośniku pamięci, a także na karcie kierowcy.

Karta kierowcy to identyfikator kierowcy, na którym zapisane są wszystkie jego dane. Karta kierowcy wydawana jest na maksymalnie 5 lat i nie może ona przekroczyć okresu ważności prawa jazdy. Jest to karta imienna ze zdjęciem kierowcy oraz jego danymi osobistymi. Każdy kierowca może mieć tylko jedną kartę, a użytkowanie cudzej karty kierowcy jest surowo zabronione.

Należy pamiętać, że kontrolowanie czasu pracy kierowcy leży w obowiązku pracodawcy, ale kontroli mogą dokonać również służby podczas kontroli drogowej np. Policja lub Inspekcja Transportu Drogowego. Dlatego bardzo ważne jest, aby kierowca używał tachografu zgodnie z przepisami i kontrolował na bieżąco czas swojej pracy.

Jak ułatwić i zautomatyzować kontrolę czasu pracy kierowców?

Bardzo ważny element zarządzania firmą transportową stanowi rozliczenie czasu pracy kierowcy. Jest to również bardzo czasochłonne zadanie, dlatego warto w tym celu korzystać z nowoczesnych rozwiązań, które usprawniają i ułatwiają pracę.

W celu lepszego zarządzania i kontrolowania flotą pojazdów oraz kierowcami można używać specjalistycznych aplikacji stworzonych w tym celu. Tego typu programy umożliwiają generowanie automatycznych raportów i znacząco ułatwiają kontrolowanie floty oraz pracowników, w tym też czasu ich pracy. Połączenie tego typu rozwiązań z dobrym systemem GPS, może być bardzo pomocnym rozwiązaniem, które zwiększy efektywność przedsiębiorstwa i przyczyni się także do optymalizacji kosztów pracowniczych.